- علأالدین قوشچی (عَ ئُدْ دی نِ)
علی ابن محمد سمرقندی، معروف به ملاعلی قوشچی، و گاهی او را فاضل قوشچی نیز گویند. وی از مشاهیر علمای عامه و متکلم و ریاضی است. در سمرقند اغلب علوم متداوله را فراگرفت و هیئت و ریاضیات را از قاضی زادۀ رومی و الغبیگ بن شاهرخ بن امیر تیمور سلطان ماوراءالنهر که نسبت به فنون ریاضی میلی فراون داشت آموخت... و از کثرت تقربی که در نزد آن سلطان داشت بخطاب فرزندی مخاطب بود و او را بتکمیل رصدخانه ای که در سمرقند تأسیس کردگماشت. و قوشچی این وظیفه را انجام داد و زیج الغبیگی را که به زیج جدید معروف است بپایان رسانید. و پس از مرگ سلطان عازم حج شد و در تبریز مورد توجه اوزون حسن (873- 882 هجری قمری) از حکمرانان آق قویونلی قرار گرفت و از جانب وی برای عقد مصالحه بین او و سلطان محمدخان ثانی عثمانی (855- 886 هجری قمری). به اسلامبول رفت، و پس از انجام این کار به آذربایجان رفت و مجدداً به اسلامبول بازگشت و رسالۀ محمدیه را در علم حساب بنام سلطان محمدخان نوشت. سپس به مدرّسی مدرسه ایاصوفیا منصوب گشت. از تألیفات اوست: 1- حاشیۀ شرح کشاف تفتازانی. 2- شرح تجرید خواجه. 3- العنقود الزاهر فی نظم الجواهر، در علم صرف. 4- محبوب الحمائل فی کشف المسائل. 5- هیئت فارسی، که بارها با خلاصه الحساب شیخ بهائی در یک جا چاپ شده و از کتب درسی علم هیئت بوده. وفات او در سال 879 در اسلامبول بود و درجوار قبر ابوایوب انصاری مدفون گردید. (از ریحانه الادب ج 3 ص 324 از هدیه الاحباب ص 221 و لغات تاریخیه و جغرافیه احمد رفعت ج 5 ص 83 و قاموس الاعلام ج 4 ص 3197)